رویدادهای روزهایی پایانی تابستان در تئاتر، شرایط را برای نوعی از سخت‌گیری یک جانبه فراهم آورد. سخت‌گیری که اساساً دامنگیر گروه‌های جوان بود و کمتر خطری برای نمایش‌های بزرگ و شخصیت‌های شاخص در رسانه داشت. نمایش‌ها یک به یک با ممیزی‌های عجیب شورای نظارت، از پوستر تا تیزر، از متن تا اجرا روبه‌رو می‌شوند. برخی ممیزی‌ها به قدری عجیب به نظر می‌آید که شهرام کرمی آنها را محصول نگاه شخصی ممیزان برمی‌شمرد؛ اما کماکان تکرار می‌شود.
صحبت از نمایشی است که پیش از آغازش با اعتراض هنرمندان و اهالی رسانه مبنی بر تخلفاتش پیگیری می‌شود. اعتراضات در روزهای اخیر وارد شکل تازه‌ای می‌شود، به خصوص زمانی که دادستان تهران علناً نسبت به عدم رعایت موازین شرعی در نمایش بینوایان انتقاد می‌کند. در حالی که در چند ماه گذشته عدم موازین شرعی منجر به تعطیلی یک نمایش شده است، نمایش بینوایان به مسیر خود برای پولسازی ادامه می‌دهد. این وضعیت اما با یک اطلاعیه از سوی اداره کل هنرهای نمایشی همراه می‌شود که خود را مسئول صیانت از هنرمندان می‌داند. این اطلاعیه حاوی سه بند است.
بند نخست به حسین پارسایی و بینوایان اشاره دارد و اداره کل هنرهای نمایشی درباره آن گفته است «در خصوص اجرای نمایش «بینوایان» با توجه به تخلف گروه نمایشی فوق در تبلیغات اولیه نمایشی و مطابق رای و نظر شورای مرکزی نظارت و ارزشیابی و در نظر گرفتن موارد تخلف تذکر کتبی و رسانه‌ای به گروه ابلاغ شد. همچنین در طول اجرای عمومی و نظارت بر اجرای نمایش جهت رعایت مواردی چون آرایه و گریم بازیگران مواردی به گروه ابلاغ و جهت رعایت کامل آن از طرف گروه نمایش اقدام شد. بدیهی است اجرای اثر فوق با رعایت همه قوانین و مقررات شورای نظارت و ارزشیابی صرفاً تا زمان و تاریخ ذکرشده در پروانه صادر شده تداوم خواهد داشت.»
نکته قابل توجه آن است که شهرام کرمی پیشتر در گفتگو با خبرنگاران گفته بود نمایش بینوایان در صورت تخلف قابل‌تمدید نخواهد بود. در حالی که قوانین اداره کل هنرهای نمایشی می‌گوید یک نمایش بعد از سی شب اجرا می‌بایست مجوزهای لازم را بگیرد، باید پرسید با علم به تخلفات شکل گرفته چگونه شهرام کرمی قول خود را فراموش کرده است. هر چند شواهد نشان می‌دهد از ابتدا مجوز برای اجرا تا پایان دی داده شده است.
نکته دوم این اطلاعیه به نمایش «مثل آب برای شکلات» بازمی‌گردد. نمایشی که پیش از این در تئاتر شهر و ایرانشهر بدون حاشیه‌ای روی صحنه می‌رود. در اطلاعیه آمده است «اجرای نمایش «مثل آب برای شکلات» بنا بر نظر شورای نظارت و ارزشیابی و مطابق یکی از بندهای پروانه نمایش به دلیل عدم رعایت قانون در بازبینی تیزر نمایش و حجم تبلیغات غیرقانونی در فضای مجازی که به دور از کنترل و اراده گروه نمایشی صورت گرفته متوقف شده است.»
پرسش مهم این است که منظور از حجم تبلیغات غیرقانونی چیست؟ آیا اگر حجم یک ملاک فیزیکی باشد، حجم تبلیغات غیرقانونی بینوایان در سطح شهر ۱۲میلیونی تهران بیشتر از حجم تبلیغاتی چند هزار نفری اینستاگرام نبوده؟ آیا با ابراهیم پشت‌کوهی همان‌گونه که با حسین پارسایی برخورد شد، برخورد شده است؟ شواهد نشان می‌دهد پشت‌کوهی بدون هیچ دلیلی به دادسرای فرهنگ و رسانه ارجاع داده می‌شود، در صورتی که قوه قضاییه به هیچ عنوان با او کاری نداشته است.
مورد جذاب دیگر نمایش «مزامزا» اثر سیروس همتی است که با وجود اجرا در ایرانشهر بدون هرگونه حاشیه‌ای در آذرماه موفق به دریافت مجوز تمدید نمی‌شود. در مقابل نمایش «فاندو و لیز» که برای کلاه‌گیس بازیگرش دچار مشکل می‌شود و اجرای آن متوقف می‌شود، ناگهان سر از تئاتر شهر درمی‌آورد.
این در حالی است که اداره کل هنرهای نمایشی در بند سوم این اطلاعیه نوشته است «در چند مورد به جهت عدم رعایت قوانین و مقررات در سالن‌های نمایشی بخصوص تبلیغات و یا پوشش و آرایه بازیگران و یا تغییر در شکل و محتوای نمایش به گروه و یا مدیران سالن‌های نمایشی تذکر داده شده است که به عنوان یک رویه متداول با همکاری هنرمندان و مدیران در کوتاه‌ترین زمان مشکلات فوق برطرف شده است. بدیهی است شورای نظارت و ارزشیابی اداره کل هنرهای نمایشی با نگاهی تعاملی و مشارکت با هنرمندان سعی دارد در همکاری با گروه‌های نمایشی و مطابق قوانین و مقررات مصوب اقدام نماید.»
رفتار شورای نظارت در ماه‌های اخیر برخلاف بند سوم بوده است. تا جایی که حتی شایعات مبنی بر خداحافظی امیری، مدیریت شورا از این دفتر مطرح می‌شود و نام آقای فخرموسوی به عنوان جایگزین امیری شنیده می‌شود؛ اما با وجود اعتراض هنرمندان کرمی بر حفظ امیری پافشاری می‌کند.
در ماه‌های اخیر نمایش‌های متعددی بابت همان رفتارهای خطای بینوایان با توبیخ و ارائه تعهدنامه مواجه شده‌اند. حال باید دید در اداره کل هنرهای نمایشی قانون برای همگی برابر است یا همه چیز به همین سه بند نگاشته شده ختم می‌شود.
*تسنیم
ارسال نظر